Таленты ад роднай зямлi

Пошук персаналiй		Геаграфiчны пошук


Імя на беларускай мове:		Брайцаў Якуб Раманавіч
Гады жыцця, месца нараджэння:		(19.02.1861, в. Забялышына, Хоцімскі раён, Магілёўская вобласць – 02.03.1931, пахаваны ў в. Забялышына).
Творчая накіраванасць, тэматычны жанр:		Празаік, драматург, паэт.
Звесткі аб званнях, узнагародах:

Дадатковая інфармацыя (націсніце для паказу/скрывання)

Імя на рускай мове:		Брайцев Якуб Романович
Псеўданімы:
Творчасць:		Брайцаў Якуб Раманавіч – беларускі празаік, драматург, паэт. Нарадзіўся на Хоцімшчыне. Скончыў Клімавіцкае павятовае вучылішча. З другой палавіны 1880-х жыў у Маскве. У гэты перыяд пачаў сваю літаратурную дзейнасць. З 1917 г. сакратар Забялышынскага валаснога выканкама, потым павятовы пракурор Клімавіцкага павета. У 1925 г. па стане здароўя пераехаў у в. Забялышына, дзе ў школе выкладаў курс земляробства. У 1920-я – супрацоўнік "Крестьянской газеты" (Масква). Член Усерасійскага саюза сялянскіх пісьменнікаў. Галоўная тэма творчасці — лёс беларускага сялянства, яго бяспраўнае становішча ў часы прыгонніцтва (апавяданне "Дудалёва лаза" (1884), апублікаванае ў 1966), побыт і працэсы сацыяльнага расслаення ў беларускай вёсцы 2-й палавіны ХІХ-пачатку ХХ ст. (аповесць "Багацеі" (1889); апавяданне "Бяда цыгана" (1905), жыццё ў савецкі час (верш "Дудка" (1920). У аповесці "Няўдашачка Анюта" (1887), апавяданнях "Старая вёска", "Юда" (1899) адлюстравана непрыняцце бездухоўнасці існуючага ладу. 1905-1906 гг. увайшлі ў жыццё Я. Брайцава актыўнай падтрымкай рэвалюцыйных выступленняў, надзеяй на вялікія перамены. Менавіта ў гэты перыяд ён прыступіў да стварэння першага беларускага рамана на русскай мове "Сярод балот і лясоў". У яго аснову пакладзены рэальныя падзеі, звязаныя з рэвалюцыяй 1905 г., дзейнасцю атрада рэвалюцыянера-экспрапрыятара А. Савіцкага). Завяршыў яго Я.Р.Брайцаў у 1916 г. У пасляваенны час сын пісьменніка прафесар Маскоўскага медыцынскага інстытута В.Я. Брайцаў перадаў у ЦДАМЛіМ БССР архіў Я. Брайцава, у тым ліку рукапісы многіх яго неапублікаваных твораў. У 2013 г. у выдавецтве "Регистр" выйшаў зборнік твораў Якуба Брайцава "Сярод балот і лясоў". Кніга вяртае імя выдатнага пісьменніка Якуба Брайцава ў кантэкст рускамоўнай літаратуры Беларусі.
Спіс асобна выдадзеных кніг і зборнікаў:		"Богачи" (Москва, 1889) "Сярод балот і лясоў " (Мінск, 2013)
Звесткі пра публікацыі ў зборніках, перыядычных выданнях:
Крыніцы інфармацыі:		Баурына, В. Твае сыны, Хоцімшчына [Тэкст] / В. Баурына // Шлях Кастрычніка. – 1999. – 8 верасня. – С. 3. Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. – Мінск, 1996. – Т. 3. – С. 238. Беларускія пісьменнікі : бібліяграфічны слоўнік : у 6 т. – Мінск, 1992. – Т. 1. – С. 301-302. Землякова, Л. Прокурор, учитель, писатель [Текст] // Шлях Кастрычніка. – 2001. – 17 лютага. – С. 2. Кекелева, Т. Якуб Раманавіч Брайцаў : сустрэча з забытым пісьменнікам [Тэкст] / Т. Кекелева // Архівы і справаводства. – 2011. – № 5. – С. 91-99. Культура Беларусі : энцыклапедыя. – Мінск, 2011. – Т. 2. – С. 25. Ласоўскі, М. Першы пісьменнік Хоцімшчыны [Тэкст] / М. Ласоўскі // Шлях Кастрычніка. – 2001. – 28 красавіка. – С. 6. Лицкевич, С. Герой неизданного романа [Текст] / С. Лицкевич // Советская Белоруссия. – 2007. – 26 января. – С. 20. Памяць : Хоцімскі раён : Гісторыка-дакументальная хроніка / Гал. рэдактар Г. П. Пашкоў. – Мінск, 2003. – С. 506. Пісьмянкоў, А. Забыты Брайцаў / А. Пісьмянкоў // Літаратура і Мастацтва. – 1999. – 26 лютага. – С.14-15. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мінск, 1994. – Т. 2. – С. 65.