Таленты ад роднай зямлi

Пошук персаналiй		Геаграфiчны пошук


Імя на беларускай мове:		Казека Іван Дарафеевіч
Гады жыцця, месца нараджэння:		(31.08.1915, в. Кострычы, Кіраўскі раён, Магілёўская вобласць – 03.03.2000).
Творчая накіраванасць, тэматычны жанр:		Беларускі савецкі крытык, літаратуразнаўца.
Звесткі аб званнях, узнагародах:		Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР (1975), Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларускай ССР (1976), Сябра саюза пісьменнікаў СССР (1954).

Дадатковая інфармацыя (націсніце для паказу/скрывання)

Імя на рускай мове:		Козеко Иван Дорофеевич
Псеўданімы:		Янка Казека
Творчасць:		Янка (Іван Дарафеевіч) Казека нарадзіўся ў в. Кострычы Кіраўскага раёна ў сялянскай сям’і. Беларускі савецкі крытык і літаратуразнаўца. З верасня 1931 г. працаваў на Бабруйскім дрэваапрацоўчым камбінаце, у 1938-1944 гг. у рэдакцыі шматтыражнай газеты "За ўдарныя тэмпы". Адначасова вучыўся на вячэрнім аддзяленні лесатэхнікума. У 1938 г. скончыў літаратурны факультэт Мінскага педагагічнага інстытута імя М. Горкага. Выкладаў беларускую мову і літаратуру ў Дукорскай сярэдняй школе Пухавіцкага раёна. У 1939-1954 гг. служыў ў Савецкай Арміі. У час Вялікай Айчыннай вайны – армейскі палітпрацаўнік. У 1941 г. пад Ельняй быў паранены. Янка Казека актыўна ўдзельнічаў ў літаратурным жыцці краю. Пасля вайны працаваў у рэдакцыі газеты "Літаратура і мастацтва", галоўным рэдактарам дзяржаўнага выдавецтва БССР (пазней выдавецтва "Беларусь"). З 1967 г. – загадчык рэдакцыі народнай асветы і друку, з 1969 г. па 1979 г. – намеснік загадчыка галоўнага рэдактара Беларускай Савецкай Энцыклапедыі. З рэцэнзіямі, артыкуламі пра беларускую прозу ў друку выступіў упершыню ў 1935 г. Крытычныя артыкулы Янкі Казекі ў многім як бы адлюстроўваюць атмасферу літаратурных пошукаў і здзяйсненняў 20-60-х гг., засяроджваюць увагу на найбольш значных праявах пісьменнікаў. Гэта магістральны напрамак, на якім працавала даследчая думка крытыка. Дзякуючы тэарэтычнай грунтоўнасці, добраму мастацкаму густу, які ўмее заўважыць і падтрымаць усё значна таленавітае, гэтыя даўно напісаныя артыкулы не страцілі сваёй эстэтычнай вагі. У 1976 г. за ўдзел у выданні Беларускай Савецкай Энцыклапедыі яму прысуджана Дзяржаўная прэмія БССР. Заслужаны работнік культуры Беларусі.
Спіс асобна выдадзеных кніг і зборнікаў:		"З невычэрпных крыніц" (1958) "Беларуская байка" (1960) "Натхненне і майстэрства" (1963) "Пяцьдзесят чатыры дарогі" (1963) "Кандрат Крапіва" (1965) "Пра час і пра сябе" (1966) "Няходжанай дарогай" (1973) "Вытокі песні" (1973) "Голас часу" (1975) "Кузьма Чорны і старонкі творчасці" (1980) "Гартаванне слова: Выбранае" (1985)
Звесткі пра публікацыі ў зборніках, перыядычных выданнях:		Аўтар літаратурна-крытычных артыкулаў
Крыніцы інфармацыі:		Гурская, А. С. Казека Іван / А. С. Гурская, Я. К. Усікаў // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. Т. 3. Івашын – Кучар / Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы АН Рэспублікі Беларусь ; Беларуская энцыклапедыя ; пад рэдакцыяй А. В. Мальдзіса. – Мінск : Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1994. – С. 74 – 77. Цітавец, А. Нашы славутыя землякі / А. Цітавец // Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка Кіраўскага раёна / рэдкалегія : В. І. Аўдзеева [і інш.] ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : Вышэйшая школа, 1997. – С. 414.