Таленты ад роднай зямлi

Пошук персаналiй		Геаграфiчны пошук


Імя на беларускай мове:		Булахаў Міхаіл Гапеевіч
Гады жыцця, месца нараджэння:		(22.07.1919, в. Маслакі, Горацкі раён, Магілёўская вобласць – 2012, Мінск).
Творчая накіраванасць, тэматычны жанр:		Мовазнаўца, педагог.
Звесткі аб званнях, узнагародах:		Доктар філалагічных навук (1966), прафесар (1967), заслужаны дзеяч навукі БССР (1971), заслужаны работнік БДПУ (2002), выдатнік народнай адукацыі (1984). Узнагароджаны ордэнамі "Чырвонай зоркі", "Айчыннай вайны", Францыска Скарыны (1997), медалямі "За Перамогу над Германіяй", "За доблесную працу", Францыска Скарыны (1990). Узнагароджаны Ганаровымі граматамі Вярхоўнага Савета БССР (1979, 1982).

Дадатковая інфармацыя (націсніце для паказу/скрывання)

Імя на рускай мове:		Булахов Михаил Гапеевич
Псеўданімы:		М.Б.
Творчасць:		Булахаў Міхаіл Гапеевіч – заслужаны дзеяч навукі БССР, мовазнаўца, педагог, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны. Нарадзіўся ў вёсцы Маслакі Горацкага раёна, скончыў літаратурны факультэт Магілёўскага дзяржаўнага педагагічнага інстытута. Працаваў у Інстытуце мовазнаўства АН БССР, Беларускім дзяржаўным універсітэце, Мінскім педагагічным інстытуце, адказным рэдактарам часопіса "Веснік БДУ. Серыя IV". Даследчык у галіне беларускага, рускага і славянскага мовазнаўства. Працуючы ў Інстытуце мовазнаўства, Булахаў узначаліў работу над падрыхтоўкай акадэмічнай поўнай нарматыўна-апісальнай граматыкі сучаснай беларускай літаратурнай мовы, а таксама над напісаннем цыкла навучальных дапаможнікаў для ВНУ Беларусі. Вялікім укладам у беларускае мовазнаўства з’явілася даследаванне М. Г. Булахава ў трох кнігах пра прыметнікі. У першай кнізе – "Прыметнік у беларускай мове" (1964) – прааналізавана гісторыя словазмянення і формаўжывання адносных, якасных і прыналежных прыметнікаў. Другая кніга, якая называецца "Гісторыя прыметнікаў беларускай мовы XIV-XVII стагоддзяў" (1971), прысвечана аналізу сінтаксічных функцый прыметніка. У трэцяй кнізе – "Гісторыя прыметнікаў беларускай мовы. Ч. 3" – даецца лексікалагічны аналіз прыметнікаў беларускай мовы. У 1976-1978 гг. выйшаў у свет трохтомнік М. Г. Булахава "Усходнеславянскія мовазнаўцы. Біябібліяграфічны слоўнік". У ім змешчаны нарысы пра жыццё і навуковую дзейнасць 354 усходнеславянскіх мовазнаўцаў пачынаючы з XVI стагоддзя. У 1981 г. з’яўляецца манаграфія "Евфимий Федорович Карский. Жизнь, научная и общественная деятельность", якая стала першым манаграфічным даследаваннем дзейнасці акадэміка Я. Ф. Карскага. Значнай з’явай стаў выхад у свет у 1989 г. кнігі "Слово о полку Игореве" в литературе, искусстве, науке", у якой было змешчана 474 артыкулы, цытаты з твораў пісьменнікаў, даследаванняў вучоных. Шмат навуковых артыкулаў М. Булахавым было прысвечана пытанням сувязяў і ўзаемаадносін беларускай мовы з іншымі славянскімі мовамі. Гэта кнігі "Развіццё беларускай літаратурнай мовы ў ХІХ-ХХ стст. ва ўзаемаадносінах з іншымі славянскімі мовамі" (1958), "Асноўныя пытанні супастаўляльнай стылістыкі рускай і беларускай моў" (1979). У 2002-2005 гг. Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя М. Танка выдаў фундаментальную навуковую пяцітомную працу М. Г. Булахава – "Опыт исторического словаря русской лингвистической терминологии", дзе кожны лінгвістычны тэрмін падрабязна апісваецца і прасочваецца ўся яго гісторыя. У гэтай працы ім апрацавана і гістарычна даследавана 6568 тэрмінаў, а таксама змешчаны вялікі раздзел "Нарыс гісторыі рускай лінгвістычнай тэрміналогіі". Навуцы і адукацыі даследчык прысвяцiў каля 60 гадоў, на працягу якіх ім было апублікавана больш за 300 работ па рускай, беларускай, іншых славянскіх мовах і па лінгвістычнай тэорыі. Выдадзеныя фундаментальныя навуковыя працы Міхаіла Гапеевіча прынеслі яму сусветную славу.
Спіс асобна выдадзеных кніг і зборнікаў:		"Сборник задач и упражнений по синтаксису древнерусского языка" (Минск, 1953) "Практыкаванні і матэрыялы па гісторыі беларускай мовы" (Мінск, 1956) "Курс сучаснай беларускай літаратурнай мовы" ў 3 т. (Мінск, 1957-1961) / у суаўт. "Развіццё беларускай літаратурнай мовы ў ХІХ-ХХ стст. ва ўзаемаадносінах з іншымі славянскімі мовамі" (Мінск, 1958) "Зборнік практыкаванняў па сучаснай беларускай літаратурнай мове" (Мінск, 1959) "Граматыка беларускай мовы" (2 т., Мінск, 1962-1966) / у суаўт. "Прыметнік у беларускай мове" (Мінск, 1964) "Гісторыя прыметнікаў беларускай мовы XIV-XVII стагоддзяў. Ч. 2" (Мінск, 1971) "Гісторыя прыметнікаў беларускай мовы. Ч. 3" (Мінск, 1973) "Восточнославянские языковеды. Биобиблиографический словарь" (3 т., Минск, 1976-1978) "Асноўныя этапы развіцця славянскага мовазнаўства ў Расіі (да 1917 г.)" (Масква, 1978) "Навука пра рускую мову XVIII-XX стст." (?, 1978) "Основные вопросы сопоставительной стилистики русского и белорусского языков" (Минск, 1979) "Русский язык" (Минск, 1979) "Евфимий Федорович Карский. Жизнь, научная и общественная деятельность" (Минск, 1981) "Восточнославянские языки" (Москва, 1987) / у суаўт. "Слово о полку Игореве" в литературе, искусстве, науке" (Минск, 1989) "Современный русский язык : Фонетика и орфоэпия" (Минск, 1991) "Современный русский язык : Синтаксис. Пунктуация" (Минск, 1993) "История переводов, научного исследования и творческого освоения "Слова о полку Игореве" в Беларуси" (Минск, 2001) "Славянские языки: происхождение, история, современное состояние" (Минск, 2001) "Опыт исторического словаря русской лингвистической терминологии" (5 т. Минск, 2002-2005) "Избранные работы по языкознанию: русистика, белорусистика, славистика" (Минск, 2009) "Беларускія перакладчыкі, даследчыкі, ілюстратары "Слова о полку Игореве" (Мінск, 2012) "Слово о плъку Игорев[ять]" в переводах на славянские языки XIX-XX вв." (Минск, 2013)
Звесткі пра публікацыі ў зборніках, перыядычных выданнях:		Аўтар літаратурна-крытычных артыкулаў
Крыніцы інфармацыі:		Беларуская думка. – 1997. – № 1. – С. 166–168. Беларуская мова : энцыклапедыя. – Мінск, 1994. – С. 103–104. Беларуская ССР : кароткая энцыклапедыя : у 5 т. – Мінск, 1981. – Т. 5. – С. 94. Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. – Мінск, 1996. – Т. 3. – С. 328. Беларусь : энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1995. – С. 134. Булахаў, М. Г. Беларускія перакладчыкі, даследчыкі, ілюстратары "Слова о полъку Игоревъ" / М. Г. Булахаў. – Мінск, 2012. – С. 29–33. Булахов Михаил Гапеевич. – Минск, 1999. – 79 с. Веснік БДУ. Сер. 4. – 1994. – № 2. – С. 75–76. Германович, И. К. Булахов Михаил Гапеевич / И. К. Германович. – Минск, 1999. Культура Беларусі : энцыклапедыя – Мінск. – 2011. – Т. 2. – С. 114. Ленінскі шлях (Горкі). – 1999. – 21 ліпеня. Ленінскі шлях (Горкі). – 2000. – 20 мая. Ленiнскi шлях (Горкі). – 2004. – 28 лiпеня. Мовазнаўцы Магілёўшчыны : бібліяграфічны паказальнік. – Магілёў, 1998. – С. 18–22. Народная асвета. – 1979. – № 7. – С. 73–75. Настаўніцкая газета. – 2003. – 25 студзеня. Наша слова. – 2009. – 22 ліпеня. – С. 2. Памяць : гістарычна-дакументальная хроніка Горацкага раёна. – Мінск, 1996. – С. 554. Роднае слова. – 2009. – № 7. – С. 38–39. Хто ёсць хто у сучаснай беларускай лінгвістыцы. – Мінск, 1997. – С. 15–16. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5-ці т. – Мінск, 1986. – Т. 1. – С. 512–513.